၁။ လွှဲပြောင်းရောင်းချပေးမည့် အိမ်နှင့်မြေသို့မဟုတ် မြေကွက်ဖြစ်ပါက ပိုင်ဆိုင်မှု အထောက်အထားများ ဖြစ်သည့် ပိုင်ဆိုင်ကြောင်း မှတ်ပုံတင်စာချုပ်စာတမ်းများ၊ မြေဂရန်နှင့် မြေပုံ မြေရာဇဝင်စသည်များကို ရောင်းချ သူ၏လက်ဝယ်၌ အသင့်ရှိနေပြီး ဝယ်သူကျေနပ် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ရှိစေရန် တင်ပြနိုင်ရပါမည်။
၂။ မိမိရောင်းချသည့် အိမ်နှင့်မြေ သို့မဟုတ် မြေကွက်နှင့် ပက်သက်သော ပိုင်ဆိုင်မှုအဆင့်ဆင့် မှတ်ပုံတင် စာ ချုပ်စာတမ်းများ ကွင်းဆက်မပြတ် ရှိနေရပါမည်။ ဆိုလိုသည်မှာ မိမိအထက် ကာလက တစ်ဦးနှင့်တစ်ဦး လွှဲပြောင်းရောင်းချခဲ့သော မှတ်ပုံတင်စာချုပ်စာတမ်းများ ပြည့်ပြည့်စုံစုံကို ဝယ်သူကျေနပ် လက်ခံနိုင်အောင် တင်ပြနိုင်ရပါမည်။
၃။ မိမိအမည်ပေါက် မကြာမတင် ( ၆-လ ကာလအတွင်း ) က ရန်ကုန်မြို့တော်စည်ပင်သာယာရေး ကော်မတီ၊ မြေပုံမြေရာဇဝင်ဌာနမှ တရားဝင်ကူးယူရရှိထားသော မြေပုံမြေရာဇဝင် မူရင်းကိုလည်း ဝယ်သူအား တင်ပြနိုင် ရပါမည်။
၄။ ပိုင်ဆိုင်မှုအထောက်အထားဖြစ်သော မှတ်ပုံတင်စာချုပ်စာတမ်းများ၊ မြေဂရန်နှင့် မြေပုံမြေရာဇဝင် ရောင်းချသူ၏ လက်ဝယ်၌ အသင့်ရှိပြီးဖြစ်ပါက ယင်းအိမ်နှင့်မြေ သို့မဟုတ် မြေကွက်ကို လွယ်လင့်တကူ ရောင်းချနိုင်သောအဆင့်သို့ ရောက်ရှိပြီးဖြစ်ပါသည်။
၅။ အိမ်နှင့်မြေ သို့မဟုတ် မြေကွက်ကို ရောင်းချရာတွင် ရောင်းသူနှင့် ဝယ်သူတို့များသောအားဖြင့် ကနေဦး စရန်ပေးကတိစာချုပ်တစ်ရပ် ချုပ်ဆိုကြပါသည်။

ယင်းစရန်ပေးကတိစာချုပ်တွင် -


( က က ) ရောင်းချသည့် အိမ်၊ ခြံမြေ၏ တန်ဖိုးငွေ။
( ခ ခ ) စရန်ပေးငွေ မည်ရွေ့ မည်မျှ။
( ဂ ဂ ) ငွေပေးချေမည့် နည်းလမ်းများ ( ဘယ်နှစ်ကြိမ်ခွဲပေးမည် ) ။
( ဃ ဃ ) အိမ်၊ မြေ သို့မဟုတ် မြေကွက်ကို လက်ရောက်ပေးအပ်မည့် နောက်ဆုံးနေ့ရက် သတ်မှတ်ချက်။
( င င ) ရောင်းသူနှင့်ဝယ်သူတို့၏ တာဝန်သတ်မှတ်ချက်များ ( ဥပမာ- ဝယ်သူသည် မှတ်ပုံတင် စာချုပ်စာတမ်း အတွက် ကျသင့်သော တံဆိပ်ခေါင်းခွန်ပေးဆာင်ရန် တာဝန်။ တန်ဖိုးအပေါ် ကျပ် ၁၀၀ ရလျှင် ၇ ကျပ်နှုန်းဖြင့် ပေးဆောင်ရပါသည် )
( စ စ ) ရောင်းသူသည် ရောင်းချသည့်တန်ဖိုးငွေအပေါ် နိုင်ငံတော်သို့ ကျသင့်သော အခွန်ပေးဆောင်ရန် တာဝန်ရှိပါသည်။ သာမန်အားဖြင့် တန်ဖိုးအပေါ်ကျပ် ၁၀၀လျှင် ၁၀ ရာခိုင်းနှုန်းပေးဆောင်ရပါသည်။ အခွန် စည်းကြပ်သည့်ဌာန၏ သတ်မှတ်ချက်နှင့်အညီ ကျသင့်သော ရောင်းခွန်ကို ပေးဆောင်ရပါမည်။
( ဆ ဆ ) ရောင်းချသည့် တန်ဖိုးလျော့၍မပြဘဲ မှန်မှန်ကန်ကန်တင်ပြရန် ရောင်းသူတွင် တာဝန်ရှိသကဲ့သို့ ဝယ် သူတွင်လည်း တာဝန်ရှိပါသည်။
( ဇ ဇ ) ရောင်းသူနှင့်ဝယ်သူတို့ ချုပ်ဆိုထားသည့် ကတိစာချုပ်ပါ စည်းကမ်းချက်များ၊ သတ်မှတ်ချက်များကို ရောင်းသူဘက်မှ ချိုးဖောက်မှုမပြုလုပ်မိစေရန် အထူးသတိ ပြုသင့်ပါသည်။
( ဈ ဈ ) ရောင်းသူသည် မိမိကျေနပ်၍ ဝယ်သူအား ရောင်းချရန် ကတိစာချုပ်ချုပ်ဆိုပြီးနောက် အခြားလူတစ်ဦး တစ်ယောက်က ဈေးပိုပေးလာသဖြင့် ထပ်မံရောင်းချခြင်းမျိုး မပြုလုပ်မိရန် အထူးရှောင်ကြဉ်သင့်ပါသည်။ အိမ်၊ မြေ သို့မဟုတ် မြေကွက်ကို တစ်ဦးကို ရောင်းချပါက အရှုပ်အရှင်းပေါ်ပေါက်လာမည်ဖြစ်ပြီး ရုံးပြင်ကန္နားသို့ သွားရောက်ဖြေရှင်းရတတ်ပါသည်။ ရောင်းသူသည် လူကြီးလူကောင်းပီသစွာ ပြုမူဆောင်ရွက်သင့်ပါသည်။
( Gentleman Play )


( ည ည ) အချို့သောရောင်းသူများသည် ရောင်းချမည့် အိမ်၊ မြေ သို့မဟုတ် မြေကွက်ကို လူပုဂ္ဂိုလ် သို့မဟုတ် ဘဏ်တွင် ပေါင်နှံထားသည်လည်း တွေ့ရှိရပါသည်။ ထိုသို့ပေါင်နှံထားပါက ရိုးသားမှန်ကန်စွာ ဝယ်သူအား တင်ပြ၍ ပေါင်နှံထားသော ဂရန်ကို ဝယ်သူက ငွေစိုက်ထုတ်၍ ရွေးပေးပါက ဂရန်ကို ဝယ်သူ၏လက်ဝယ်သို့ ပေးအပ်၍ ကျန်ငွေပေးချေမည့် ကိစ္စရပ်များကို ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်သွားပါက အရောင်းအဝယ် ပြီးမြောက်သွားနိုင် ပါသည်။ စာရေးသူ ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည့် သာဓကများမှာ ဘဏ်တွင်ပေါင်နှံထားသော မြေဂရန်ကို ဝယ်သူက ကျ သင့်သော အရင်းအတိုးဖြစ်သော သိန်းရာချီပြီး ရွေးပေးမည်။ ရွေးယူရရှိသော မြေဂရန်ကို ဝယ်သူ၏ လက်ဝယ် သို့ ပေးမထားနိုင်ဟု ရောင်းသူက ငြင်းဆိုလာသဖြင့် အရောင်းအဝယ် စကားဆက်လက်၍ ပြောဆိုနိုင်မည် မဟုတ်တော့ပါ။
( ဋဋ ) ရောင်းသူအနေဖြင့် စာချုပ်စာတမ်းမှတ်ပုံတင်ရုံး၌ အရောင်းအဝယ်စာချုပ်ကို မှတ်ပုံတင် အရာရှိရှေ့ မှောက်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးသည့်အချိန်တွင် ငွေအပြေ အကျေရရှိပြီး ဖြစ်ရပါမည်။ ရောင်းချသည့် အိမ်ဈ မြေ သို့မဟုတ် မြေကွက်ကို ဝယ်ယူသူသို့လည်း လက်ရောက်ပေးအပ်ပြီး ဖြစ်စေရပါမည်။
( ဌဌ ) ရောင်းချသည့် အိမ်၊ မြေ သို့မဟုတ် မြေကွက်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ အရှုပ်အရှင်း ပေါ်ပေါက်လာပါက အရောင်း အဝယ်ကျင့်စဉ် ( practice ) အရ ရောင်းသူက တာဝန်ယူဖြေရှင်းပေးရန်လည်း တာဝန်ရှိပါသည်။
( ဍ ဍ ) စရန်ပေးကတိစာချုပ်ပါ ရောင်းသူက လိုက်နာဆောင်ရွက်ရမည့် တာဝန်တစ်ရပ်ရပ်ကို ဖောက်ဖျက်ပါက ဝယ်သူထံမှ ရယူခဲ့သော စရန်ငွေ၏ ( ၂ ) ဆကို ရောင်းသူက ဝယ်သူအား ပေးလျော်ရန် တာဝန်ရှိသည်ကို လည်း ရောင်းသူက သတိပြုသင့်ပါသည်။ အရောင်းအဝယ်လောကတွင် လိုက်နာကျင့်သော ကျင့်စဉ် ( Commercial practice ) လည်း ဖြစ်ပါသည်။
 
(စာညွှန်း- ဦးဗကြိုင်(ဘီအေ၊ ဘီအယ်လ်)၊ မရွှေမပြောင်းနိုင်သည့် အိမ်၊ ခြံ၊ မြေ၊ တိုက်ခန်း စသည်များ ရောင်းချခြင်း၊ ဝယ်ယူ၊ ငှားရမ်းခြင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေသိမှတ်ဖွယ်ရာ၊ စာ- ၁) 
 
ဖတ်ရှုမှုအများအဆုံး အိမ်ခြံမြေဗဟုသုတများ
 
တိုက်ခန်းဝယ်လျှင် အခွန်ဆောင်ဖို့ လိုပါသလား
 
အိမ်နှင့်မြေ သို့မဟုတ် မြေကွက်ဝယ်ယူရာတွင် ဝယ်ယူသူအနေဖြင့် အလေးအနက် ဂရုပြုသင့်သော အချက်များ
 
မြေဂရန်သက်တမ်း ကုန်ဆုံးသွားတဲ့ အိမ်မြေကို အမွေဆက်ခံခွင့်ရှိပါသလား ။ သက်တမ်းကုန်သွားတဲ့ အိမ် မြေကိုဂရန်ကို ဘယ်လိုပြန်လျှောက်ရမလဲ
 
ပါမစ်မြေနဲ့ ဂရန်မြေ ဝယ်မယ်ဆိုရင် အလိမ်မခံရအောင် သိထားဖို့
 
Credit By: DVB Law Lab
Posted By: Ra Wai, ShweProperty.com