''အကွက်ရိုက်ထားတဲ့ လယ်ယာမြေကို ဝယ်ရင် တရားဝင် ပိုင်ဆိုင်ခွင့် ရပါသလား'' မိတ်ဆွေတစ်ဦးက စာရေးသူထံ လာရောက် ဆွေးနွေးခြင်း ဖြစ်သည်။

''အရောင်းအဝယ်ကတော့ လုပ်နေကြတာပဲ။ အချို့ငွေကြေးရှိသူတွေက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံထားကြတာတွေလည်းရှိတယ်။ သွားကြည့်ရင် လယ်ကွင်းပြင်မြေကွက်အဖြစ်ပဲ တွေ့ကြရတယ်။ အချို့မြေကွက်တွေဆိုရင် ရေတွေဝပ်နေတာတွေလည်း ရှိတယ်''

''အခု မြေကွက်တွေကတော့ ခြံစည်းရိုး ကာထားတာ တွေ့ရတယ်''

''သူငယ်ချင်းက ဝယ်မယ် စိတ်ကူးလို့လား''

''နောက်ပိုင်း လူနေထိုင်ခွင့်အတွက် လျှောက်ထားရင်ရတယ်လို့ ပြောတယ်။ 

လူနေရပ်ကွက် ဖြစ်လာရင်တော့ အဆင်ပြေမလားလို့''

''လူနေထိုင်ခွင့်ရဖို့အတွက် အဆင့်ဆင့် ရှိတယ်။ အချိန်တော့ စောင့်ရမယ်''

''အဲဒီ အဆင့်ဆင့် ဆောင်ရွက်ပုံကို နားလည်ထားချင်လို့ သူငယ်ချင်းဆီ ရောက်လာတာ''

''လယ်ယာမြေ ဥပဒေက ၂ဝ၁၂ ခုနှစ်မှာ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့တယ်။ လယ်ယာမြေဆိုတာ လယ်မြေ၊ ယာမြေ၊ ကိုင်း ကျွန်းမြေ၊ ဥယျာဉ်ခြံမြေ၊ မြေနုကျွန်းမြေများ ပါဝင်တယ်လို့ ဥပဒေမှာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားတယ်။ အဲဒီမှာ လယ်မြေဆိုတာက စိုက်ပျိုးရေးယူပြီး စပါးသီးနှံ အဓိက စိုက်ပျိုးမြေလို့ သီခြားအဓိပ္ပာယ် ဖွင့်ဆိုထားတယ်''

''လယ်ယာမြေဥပဒေအရ လွှဲပြောင်းရောင်းချခွင့်ရှိတယ် မဟုတ်လား''

''လယ်ယာမြေ ဥပဒေပုဒ်မ-၉မှာ လယ်ယာမြေလုပ်ပိုင်ခွင့်ရသူသည် လယ်ယာမြေလုပ်ပိုင်ခွင့်ကို လယ်ယာမြေအားလုံးကိုဖြစ်စေ၊ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်စေ၊ လွှဲပြောင်းရောင်းချ၊ ပေါင်နှံ၊ ငှားရမ်းခွင့်ရှိတယ်လို့ ပြဋ္ဌာန်းထားတယ်။ အဓိကအချက် ကတော့ လယ်ယာမြေလုပ်ပိုင်ခွင့် ကို လွှဲပြောင်းရောင်းချတာပဲဖြစ်တယ်''

''လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို လွှဲပြောင်း၊ ရောင်းချတယ်ဆိုတော့ ဘယ်လို စာရွက်စာတမ်း အထောက်အထားကို ရယူဖို့ လိုပါသလဲ''

''သက်ဆိုင်ရာက လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့် လက်မှတ် ပုံစံ (၇) ကို ထုတ်ပေးထားတယ်။ ပုံစံ (၇) လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့် လက်မှတ်နဲ့အတူ တွဲပြီး မြေစာရင်းပုံစံ (၁ဝ၅) လို့ ခေါ် တဲ့ မြေပုံမြေရာဇဝင် စာရွက်လည်း ပါရှိရမှာဖြစ်ပါတယ်''

''ဒါဆိုရင် လယ်ယာမြေလုပ်ပိုင်ခွင့် လက်မှတ်ပုံစံ (၇) နဲ့ မြေကွက် မြေပုံပါရှိတဲ့ ပုံစံ (၁ဝ၅) ရှိမရှိ စုံစမ်း ရမှာပေါ့''

''မှန်ပါတယ်။ 

မြေစာရင်းပုံစံ (၁ဝ၅) မှာလည်း နှစ်မျိုးထုတ်ပေးထားတာရှိတယ်။ အဖြူရောင် စာရွက်ပေါ်မှာ မြေပုံဆွဲထားတဲ့ စာရွက်စာတမ်းနဲ့ အပြာရောင်စာရွက်ဆိုဒ် အရှည်နဲ့ ထုတ်ပေးထားတဲ့ စာရွက်စာတမ်းဖြစ်တယ်။ 

ပုံစံ ၁ဝ၅ အပြာရောင် မြေပုံ စာရွက်စာတမ်းကတော့ ဘဏ်ချေးငွေ ထုတ်ယူရန်အတွက် လျှောက်ထားရယူထားတဲ့ စာရွက် စာတမ်းဖြစ်တယ်''

''ပုံစံ (၇) နဲ့ ပုံစံ ၁ဝ၅ ရှိရင် တရားဝင် လွှဲပြောင်းရောင်းချနိုင်ပြီပေါ့''

''လယ်ယာမြေ ဥပဒေအရတော့ လယ်ယာမြေလုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိသူသည် လယ်ယာမြေ လုပ်ပိုင်ခွင့်ကို လွှဲပြောင်းရောင်းချမယ်ဆိုရင် သက်ဆိုင်ရာ မြို့နယ်ဦးစီးဌာနရုံးမှာ မှတ်ပုံတင် စာချုပ်စာတမ်း ချုပ်ဆိုဆောင်ရွက်ရမယ်လို့ ပြဋ္ဌာန်းထားပါတယ်''

''ဒါဆိုရင် သက်ဆိုင်ရာ မြေ စာရင်းဦးစီးဌာနမှာ စုံစမ်းရယူနိုင်တယ်ပေါ့''

''ဟုတ်ပါတယ်။ 

လုပ်ပိုင်ခွင့်ပုံစံ (၇) ထုတ်ပေးထားခြင်း ရှိမရှိ၊ ပုံစံ ၁ဝ၅ မြေပုံမြေရာဇဝင်ပါမပါတို့ကို စိစစ်ကြည့်ရှုပြီးမှ ဝယ်သင့်ပါတယ်''

''အချို့က ပြောတော့ လယ်ယာမြေတွေကို လူနေခွင့်ရဖို့ လျှောက်ထားရယူနိုင်တယ်လို့ ပြောတယ်။ အဲဒါက ဘာဆိုလိုတာလဲ''

''အစောက ပြောသလို  လယ်ယာမြေကို လွှဲပြောင်းရောင်းချတယ်ဆိုတာ လယ်ယာမြေပေါ်မှာ စိုက်ပျိုး လုပ်ကိုင်ခွင့် လွှဲပြောင်းရောင်းချတာ ဖြစ်တယ်။ ဒါကြောင့် အဲဒီ လယ်ယာမြေပေါ်မှာ လူနေထိုင်ခွင့်မရသေးဘူး။ စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်ခွင့်သာရရှိတာ ဖြစ်တယ်''

''ဒါဆိုလူနေရပ်ကွက်ဖြစ်ဖို့ ခက်ခဲမှာပေါ့''

''အချို့ကလည်း ရောင်းချလွှဲပြောင်းတဲ့ လယ်ယာမြေတွေဟာ လူနေရပ်ကွက်နဲ့ နီးစပ်တဲ့ နေရာဖြစ်ရင်တော့ အနှေးနဲ့အမြန် လူနေရပ်ကွက် ဖြစ်လာမှာပဲဆိုတဲ့ စိတ်ကူးနဲ့ ဝယ်ကြတာရှိတယ်''

''လူနေရပ်ကွက်ဖြစ်ဖို့ ဘယ်လို ဆောင်ရွက်ရပါသလဲ''

''စပါးသီးနှံကိုသာ စိုက်ပျိုးတဲ့ 'လယ်မြေ'ဆိုရင်တော့ လယ်ယာမြေ ဥပဒေပုဒ်မ ၃ဝ (က) အရ၊ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ်လယ်ယာမြေစီမံခန့်ခွဲမှု အဖွဲ့ရဲ့ စိစစ် ထောက်ခံချက်နဲ့ ဗဟိုလယ်ယာမြေ စီမံခန့်ခွဲမှု အဖွဲ့ထံ တင်ပြခွင့်ပြုချက် ရယူရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလို လျှောက်ထားချက်ပုံစံကို ပုံစံ ၃ဝ (က) လို့ အလွယ်တကူ ပြောနေကြတာ ဖြစ်တယ်''

''ပုစံ ၃ဝ(ခ) ဆိုတာလည်းပြောတယ်။ အဲဒါက ဘယ်လို အမျိုးအစားလဲ''

''ပုံစံ ၃ဝ(ခ) ဆိုတာက စပါးသီးနှံ တစ်မျိုးကိုသာ စိုက်ပျိုးတဲ့ လယ်မြေ မဟုတ်ဘဲ ကျန်လယ်ယာမြေတွေကို အခြားနည်း အသုံးပြုဖို့ လျှောက်ထားရာမှာ ပုံစံ ၃ဝ (ခ) အရ လျှောက်ထားရတယ်။ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် လယ်ယာမြေ စီမံခန့်ခွဲမှု အဖွဲ့ရဲ့ စိစစ်ထောက်ခံချက်နဲ့ သက်ဆိုင်ရာတိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ထံ တင်ပြခွင့်ပြုချက်ရယူရမှာဖြစ်တယ်''

''သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းက ထုတ်ပေးတဲ့ အခြားနည်း အသုံးပြုခွင့် လက်မှတ်ကို ပုံစံဘယ်လောက်လို့ ခေါ်ပါသလဲ''

''ပုံစံ ၃ဝ (က) အရ စပါးသီးနှံ စိုက်ပျိုးတဲ့ လယ်မြေပေါ်မှာ အခြားနည်း အသုံးပြုခွင့် လက်မှတ်ကို ပုံစံ ၁၅ (က)လို့ ခေါ်ကြပြီး ကျန်လယ် မြေပေါ်မှာ အခြားနည်း အသုံးပြုခွင့် လက်မှတ်ကို ပုံစံ ၁၅ (ခ) လို့ ခေါ်ကြတယ်''

''အဲဒီ ပုံစံ ၁၅(က)၊ ပုံစံ ၁၅(ခ) ဖြစ်တဲ့ အခြားနည်းအသုံးပြုခွင့် လက်မှတ်ရရင် လယ်မြေပေါ်မှာ အိမ်ဆောက်နေထိုင်နိုင်ပြီပေါ့''

''မှန်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် လယ်ယာမြေကို ဝယ်တဲ့အခါ သေချာစိစစ် ဝယ်ယူဖို့လိုပါတယ်''

''အကွက်ရိုက်ခြံစည်းရိုးခတ်ထားရုံနဲ့ လယ်ယာမြေခွဲစိတ်ထားပြီးလို့ ယူဆမရဘူးပေါ့''

''ဟုတ်ပါတယ်။ ဝယ်ရောင်း အကျိုးဆောင်ပွဲစားများနဲ့ ဆောင်ရွက်တဲ့အခါ လယ်ယာမြေပုံစံ (၇)နဲ့ အတူ ပုံစံ (၁ဝ၅) မြေပုံမြေရာဇဝင်ပါ ရှိခြင်းရှိမရှိ စိစစ်ဝယ်ယူသင့်တယ် သူငယ်ချင်း''ဟု အကြံပြုဆွေးနွေးလိုက်ပါသည်။

Ref : Zaygwet ထီယု (ဥပဒေအတိုင်ပင်ခံ)

Photo Credit  : Social

Posted By : Ra Wai (ShweProperty.com)