နံနက် မိုးလင်းပြီဆိုသည်နှင့် ကုမ္ပဏီဝန်ထမ်း တစ်ဦးဖြစ်သော ကိုအောင်မြင့်သူတစ်ယောက် ရုံးသွားဖို့အတွက် စက်ရုပ်တစ်ရုပ်လို ပြင်ဆင်ပြီး အိပ်မောကျနေသော မိသားစုကို နှုတ်ဆက်ချိန်မရဘဲ ကပျာကယာနဲ့ ဘတ်စ်ကားမှတ်တိုင်သို့ ထွက်လာခဲ့သည်။

‘‘ဒီလိုစောစော သုတ်ခြေ တင်ထွက်တာတောင် လမ်းပိတ် တဲ့ ဒဏ်နဲ့ရုံးချိန်မီဖို့က မသေချာ ဘူး’’ဟု လှိုင်သာယာမြို့နယ်မှ ရန်ကုန်မြို့အတွင်းရှိ အလုပ်ခွင် ရှိရာသို့ သွားရောက်ရသည့် အခက်အခဲနှင့် ပတ်သက်၍ ကိုအောင်မြင့်သူက စိတ်မသက်မသာဖြင့် ပြောသည်။

ဆင်ခြေဖုံးပိုင်းမှနေ၍ ရန်ကုန်မြို့အတွင်း အလုပ်ခွင်ဝင် သူများအနေဖြင့် ဆိုးရွားလျက်ရှိ  သော ရန်ကုန်မြို့ ယာဉ်ကြောပိတ် မှုပြဿနာကြောင့် အလုပ်ချိန်မီ ရန် အချိန်စောထွက်လာကြရသကဲ့သို့ ဘတ်စ်ကားပေါ်မှာလည်း ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်အချိန် နှစ်နာရီမျှကြာ ပေးဆပ်ကုန်ဆုံးနေကြရသည်။

လွန်ခဲ့သည့် လေးနှစ်ကျော် က စတင်ခံစားလာရသည့် ရန်ကုန်မြို့ ယာဉ်ကြော ကျပ်တည်းမှု ပြဿနာမှာ အခြေခံလူတန်းစား၏ဘဝကို တဖြည်းဖြည်း လှိုက်စားလာခဲ့ပြီး ရန်ကုန်မြို့နေ လူထု၏ လူမှုရေး၊ စီးပွားရေးနှင့် ကျန်းမာရေးကဏ္ဍ အတွက်ပင် စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်လာသည်ဟု ရန်ကုန်မြို့တော်ဝန်ဦးလှမြင့်က ယခုနှစ်လယ်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့်တိုင်းဒေသကြီး လွှတ်တော်အ စည်းအဝေး၌ ပြောကြားခဲ့သည်။

‘‘ရန်ကုန်မြို့ ဖွံ့ဖြိုးရေးနဲ့ ယာဉ်ကြောကျပ်တည်းမှု ပြဿ နာက တိုက်ရိုက်ဆက်စပ်နေ တယ်။ ယာဉ်ကြောကျပ်တည်းမှု မဖြေလျှော့နိုင်ရင် စီးပွားရေးလုပ် ငန်းတွေရဲ့ လည်ပတ်မှုက နှေး ကွေးနေမှာပဲ’’ဟု စီးပွားရေးပညာ ရှင် ဦးတင်မောင်ထွန်းက ဆို သည်။

ရန်ကုန်မြို့ ယာဉ်ကြောကျပ်တည်းမှုမှာ အစိုးရသစ်၏ ကားတင်သွင်းမှုဆိုင်ရာ မူဝါဒ စတင်ပြောင်းလဲကျင့်သုံးခဲ့သည့် ၂၀၁၁ က စတင်ခဲ့သည်ဟု ယာဉ်မောင်းများနှင့် မြို့နယ်လူထုက တညီတညွတ်တည်း ပြောကြားခဲ့ကြသည်။

၂၀၁၁မှ ၂၀၁၄ အထိ သုံးနှစ်တာကာလအတွင်း မော်တော် ယာဉ်အသစ်များ တင်သွင်းခွင့်ပြု ခဲ့ပြီးနောက် အစီးရေလေးသိန်း နီးပါး တင်သွင်းထားခဲ့ပြီးဖြစ်ကာ ယာဉ်အိုယာဉ်ဟောင်း လဲလှယ် တင်သွင်းသည့် အစီးရေမှာ တစ်သိန်းခန့်သာရှိကြောင်း အကောက်ခွန်ဦးစီးဌာန ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။

ထို့ကြောင့် မူလရှိပြီးသားယာဉ် အစီးရေထက် အစီးရေသုံးသိန်းခန့်မှာ လမ်းများအဆင်သင့် ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်ထားနိုင်ခြင်း မရှိမီ ဝင်ရောက်လာခြင်းကြောင့် လည်း ယာဉ်ကြောကျပ်တည်းမှုကို ဖြစ်ပေါ်လာစေရသည့်အ ကြောင်း တစ်ရပ်ဖြစ်သည်ဟု စစ် တမ်းများ၌ ဖော်ပြသည်။

‘‘တစ်နိုင်ငံလုံး အတိုင်းအ တာအနေနဲ့ ကားအစီးရေ ခြောက် သိန်းကျော်ရှိပြီး လေးသိန်းကျော် က ရန်ကုန်မှာ ရှိနေတာဆိုတော့ ယာဉ်အစီးရေ စုပြုံမှုဒဏ်ကို ရန်ကုန်က ခံနေရတဲ့သဘောဖြစ်နေတယ်’’ဟု မော်တော်ယာဉ်လိုင်းပေါင်းစုံ ထိန်းသိမ်းကြီးကြပ်ရေးကော်မတီ(ဗဟို) ဥက္ကဋ္ဌ ဦးလှ အောင်က ပြောသည်။

ရန်ကုန်မြို့တွင် ယာဉ်ကြော အကျပ်တည်းဆုံးနေရာ ၈၀ နီးပါး ရှိပြီး ယာဉ်ကြောကျပ်တည်းမှု ဖြေလျှော့နိုင်ရေးအတွက် နည်းလမ်းပေါင်းစုံဖြင့် ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည်ဟု ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအဖွဲ့က ထုတ်ဖော်ပြောကြားထားသည်မှာ ၂ နှစ်နီးပါးရှိပြီ ဖြစ်သည်။

နိုင်ငံတော်သမ္မတ ဦးသိန်း စိန်ကလည်း ရန်ကုန်မြို့ကို ယာဉ်ကြောကျပ်တည်းမှု ဖြေလျှော့ ရေးနှင့် စင်ကာပူကဲ့သို့ဖြစ်အောင်လုပ်ဆောင်ရန် တိုင်းဒေသကြီး အစိုးရအား လမ်းညွှန်ထားသည်။ သို့သော် သိသာထင်ရှား သော ရလဒ်မခံစားရသေးခြင်း ကြောင့် မြို့နေလူထုအချို့မှာ အား မလို အားမရနှင့် ဝေဖန်ပြစ်တင်ပြောဆိုနေမှုများစွာလည်း ရှိနေသည်။

‘‘ကျွန်တော်တို့ အနေနဲ့က တော့ ပြည်သူလူထုအတွက် သွားလာရေးကောင်းမွန်အောင်တော့ လုပ်နေတာပဲလေ’’ဟု ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးဝန်ကြီး ဦးအောင်ခင်က ပြောသည်။

ယင်းပြဿနာကို ဖြေရှင်း ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ရန်ကုန်မြို့ တော် စည်ပင်သာယာရေးကော် မတီနှင့် ဂျပန်နိုင်ငံ အခြေစိုက် JICA အဖွဲ့တို့ ၂၀၁၂ မှစ၍ ဆွေး နွေးပူးပေါင်း အဖြေရှာမှုများ ပြု လုပ်ခဲ့သည်။

ထို့နောက် JICA  က လမ်းပန်း ဆက်သွယ်ရေးကိစ္စများ ပါဝင် သည့် ရန်ကုန်မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးရေး နှစ် ၃၀ စီမံကိန်းအခြေအနေကို ရေးဆွဲပေးခဲ့သည်။

သို့သော် အဆိုပါ Plan အ တိုင်း လက်တွေ့အကောင်အ ထည်ဖော်ရန် ဘဏ္ဍာငွေအပြည့် အ၀ ရရှိနိုင်ရေးမှာ အဓိကစိန် ခေါ်မှုတစ်ရပ် ဖြစ်နေသည်ဟု ရန်ကုန်မြို့တော်စည်ပင်သာယာ ရေးကော်မတီမှ အမည်မဖော်လို သူ အကြီးတန်းအ ရာထမ်းတစ် ဦးက ပြောသည်။

လက်ရှိ ဖြစ်ပေါ်နေသော ယာဉ်ကြောကျပ်တည်းမှု ပြဿ နာကို လတ်တလောပြေလည်စေ ရန် နည်းလမ်းတိုများဖြင့် အလျင် အမြန် ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်နေပြီး နှစ်ရှည်စီမံကိန်းများဖြင့်လည်း လုပ်ဆောင်သွားစရာများ ရှိနေသည်ဟု ရန်ကုန်စည်ပင်သာယာ ရေးကော်မတီ လမ်းတံတားဌာန ဒုတိယဌာနမှူးဦးစိုးသိန်းအောင် က ပြောသည်။

 အဆိုပါ ဌာနအနေဖြင့် ယခင်နှစ်ကစ၍ မြို့တွင်းလူသွား စင်္ကြံများ ချဲ့ခြင်း၊ ယာဉ်မရပ်ရ လမ်းနေရာ သတ်မှတ်ခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ယခုနှစ်အတွင်း ယာဉ် မရပ်ရလမ်းတွင် ရပ်နားသော ကားများကို ကရိန်းဖြင့်ဆွဲ ကာဒဏ် ရိုက်အရေးယူမှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။

ထို့အပြင် ယာဉ်ကြောကျပ် တည်းမှု အများဆုံးဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိ သည့် လှည်းတန်းလမ်းဆုုံ၊ ရွှေဂုံ တိုင်လမ်းဆုံနှင့် ဘုရင့်နောင်လမ်း ဆုံတို့တွင် ခုံးကျော်တံတားများကို ၂ နှစ်ကျော်ကာလအတွင်း အပြီး တည်ဆောက်ခဲ့သည်။

 ယင်းတံတားများ တည် ဆောက်ပြီးစီးခဲ့သော်လည်း အဆို ပါ လမ်းများနှင့် ဆက်စပ်နေရာ အချို့တွင် ယာဉ်ကြောကျပ်မှုများ ဆက်ရှိနေခြင်း ထိရောက်သော ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်နိုင်မှုဟု မဆို နိုင်ကြောင်း မြို့ပြဆိုင်ရာ ကျွမ်း ကျင်သူများက သုံးသပ်ထားခဲ့ကြ သည်။

နိုဝင်ဘာမှစ၍လည်း ဘတ်စ် ကားများ သီးသန့်မောင်းနှင်ရမည့် မျဉ်းဝါများ ဆွဲကာ ယင်းလကုန် ပိုင်းတွင် အနော်ရထာလမ်းတစ် လျှောက် ဘလောက်တုံးများ ချထားမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ဆက်လက်၍ ကမ္ဘာအေး ဘုရားလမ်းရှိ လမ်းဆုံဆယ် နေရာတွင် အလိုအလျောက် ထိန်းချုပ်နိုင်မည့် မီးပွိုင့်များ စတင်စမ်းသပ်တပ်ဆင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။

‘‘ဒီပြဿနာက ချက်ချင်း ကောက်လုပ်၊ ချက်ချင်း ပြေလည် တာမျိုး မဟုတ်ဘူး။ အချိန်အများ ကြီးယူဖြေရှင်းရမှာ။ အဲဒီအတွက် အစီအမံ(Plan)အခိုင်မာရှိဖို့ လို အပ်တယ်’’ဟု မြို့ပြစီမံကိန်းပညာ ရှင် ဒေါက်တာ ကျော်လတ်က ပြောသည်။

ရန်ကုန်မြို့အနေဖြင့် နိုင်ငံ တကာအဆင့် သယ်ယူပို့ဆောင် ရေးနှင့် လမ်းပိုင်းချောင်လည်စေ ရန်မှာ နှစ်ပေါင်းနှစ်ဆယ်ခန့် အချိန်ယူ လုပ်ဆောင်သွားရမည်ဟု ဂျပန်အစိုးရကိုယ်စား ရန်ကုန်မြို့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးရေး ကူညီဆောင်ရွက်ပေး နေသော JICA အဖွဲ့က ကောက် ချက်ချထားသည်။

နိုင်ငံတကာတွင် ရထားကို အလေးထားစီးနင်းသွားနေချိန် ၌ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဘတ်စ်ကားကိုသာ အဓိကအားထားနေမှုကို ပြင် ဆင်သင့်သည်ဟု နိုင်ငံတကာ ပို့ ဆောင်ရေးအဖွဲ့များနှင့် ပညာရှင် များက ထောက်ပြခဲ့ကြသည်။

ကောက်ယူရရှိသော မှတ် တမ်းများအရ ရန်ကုန်မြို့တွင်း သွားလာရာတွင် ရထားစီးနင်းသူ ၅ ရာခိုင်နှုန်းသာရှိပြီး ဘတ်စ်ကား စီးနင်းသူ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ရှိနေ သည်ဟု ဒေါက်တာကျော်လတ် က ၎င်းစုဆောင်းရရှိသော စာရင်း များကို အခြေခံပြီး ပြောသည်။

‘‘ရထားစီးနင်းတဲ့ အရေအ တွက် ပိုများလာရင်တော့ ဒီပြဿ နာ အထိုက်အလျောက်တော့ လျော့ကျသွားမှာပါ’’ ဟု ၎င်းက ပြောသည်။
ရထားပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီး ဌာနအနေဖြင့်မူ ရန်ကုန်မြို့ပတ် ရထားလမ်းပိုင်းကို ခရီးသည်များ ပိုမို အားကိုးလာစေရန် အဆင့်မြင့် တင်မှု လုပ်ဆောင်နေသည်ဆို သော်လည်း လုပ်ဆောင်ချက်များ နှေးကွေးလျက်ရှိသည်ဟု သုံးသပ် မှုများ ရှိခဲ့သည်။

သို့သော် ရန်ကုန်ယာဉ်ကြော ကျပ်တည်းမှုအတွက် အထောက် အကူ ဖြစ်စေရန် နိုဝင်ဘာလဆန်းတွင် မြို့ရှောင်လမ်းနားလမ်း ပတ်ရထား နှစ်စီးကိုပြေးဆွဲပေး ခဲ့သည်။ လက်ရှိ မြို့ပတ်ရထား များကို အဆင့်မြှင့်တင်မှု လုပ်ခဲ့ သော်လည်း ခရီးသည်များကို ထိ ထိရောက်ရောက် ဆွဲဆောင်နိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိသေးဘဲ နေ့စဉ်ရထားစီး ခရီးသည်ဦးရေတစ်သိန်း အောက်တွင်သာ ရှိနေဆဲ ဖြစ်သည်။

‘‘လမ်းကြံ့ခိုင်မှုကတော့ ရာ နှုန်းပြည့်ကောင်းနေပြီ။ နောက်နှစ်မှာတော့ ဂျပန်အကူအညီတွဲ အသစ်တွေနဲ့ ပြေးဆွဲဖို့ စီစဉ်နေ တယ်’’ ဟု မြန်မာ့မီးရထားတိုင်း အမှတ်(၇)မြို့ပြ အင်ဂျင်နီယာ ဌာန အင်ဂျင်နီယာချုပ်ဦးမောင် မောင်သန်းက ပြောသည်။

 ရန်ကုန်မြို့တော်စည်ပင် သာယာရေး ကော်မတီအနေဖြင့်  လာမည့်ဘဏ္ဍာနှစ်အတွင်း နှစ် ထပ်လမ်းများ တည်ဆောက်ခြင်း၊ BRT ဘတ်စ်ကားများ ပြေးဆွဲ ခြင်းဖြင့် ယာဉ်ကြောကျပ်မှုကို ဖြေလျှော့ရန်စီစဉ်နေသည်။ ဒေါ်လာငွေဘီလီယံချီ ကုန်ကျမည့် ယင်းစီမံကိန်းမှာ ယာဉ်ကြော ကျပ်တည်းမှု ဖြေလျှော့နိုင်ရေးအပေါ် အမှန်တကယ် အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိ၊ မရှိ မသေချာပေ။

ယင်းကဲ့သို့ ပြဿနာကို ဖြေ ရှင်းဆောင်ရွက်မှုတွင် မြန်မာ နိုင်ငံအနေဖြင့် အနာဂတ်အစီအ မံ ရေးဆွဲနိုင်မှုအပိုင်း အားနည်း ခြင်းနှင့် တတ်ကျွမ်းသော ပညာ ရှင်အားနည်းခြင်းကလည်း အဓိက အခက်အခဲ ဖြစ်စေခဲ့ကြောင်း ဒေါက်တာ ကျော်လတ်က မှတ် ချက်ပြုသည်။
ထိရောက်မြန်ဆန်စွာ ဖြေ ရှင်းနိုင်မည့် အဖြေမှာ လိုအပ်နေ ဆဲ ဖြစ်သည်။

ရန်ကုန်  ယာဉ်ကြောကျပ် တည်းမှု ဖြစ်ပွားရခြင်းတွင် အ ကြောင်းရင်းများစွာ ရှိနေပြီး အ နာဂတ် ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ရန် ကိစ္စများထက် လတ်တလော ဖြေ ရှင်းရာတွင် ကြုံတွေ့ရသည့် လူ မှုရေးပြဿနာများလည်း ရှိနေ သည်။

အထူးသဖြင့် ယာဉ်၊ ခရီး သွားနှင့် လမ်းဘေးဈေးသည်များ ၏ စည်းကမ်းပျက်မှုများက ယာဉ် ကြောကျပ်တည်းမှုကို ဖြေရှင်းရာ တွင် အဟန့်အတားဖြစ်နေသည် ဟု လက်ရှိယာဉ်ကြောကျပ်တည်း မှုကို ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ရာတွင် ကြုံတွေ့ရသော အခက်အခဲနှင့် ပတ်သက်၍ လမ်း/တံတားဌာန ဒုတိယဌာနမှူးက ပြောသည်။

ယာဉ်မောင်းအချို့ကလည်း ယာဉ်ကြောကျပ်ရခြင်းဖြစ်စဉ် အချို့မှာ ယာဉ်ထိန်းရဲများ အလုပ် မလုပ်ခြင်းကြောင့်လည်း ကား လမ်းမပိတ်သင့်ဘဲ ပိတ်နေခဲ့ရမှု များ ရှိခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။

‘‘အားလုံးကိုတော့ မဆိုလို ဘူး။ လမ်းပိတ်နေတာ ထွက် မရှင်းဘဲ ကားတိုက်မှ ထွက်လာ တဲ့ ယာဉ်ထိန်းတော်တော်များများ တွေ့နေရသေးတယ်’’ ဟု ယာဉ် မောင်းလုပ်သက် နှစ် ၃၀ ရှိ အငှားယာဉ်မောင်း ဦးဂျင်မီက ပြောသည်။

ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးတွင် ယာဉ်ထိန်းရဲတစ်ထောင်ခန့်သာ ရှိပြီး တစ်မြို့နယ်လျှင် ဦးရေသုံး ဆယ်ကျော်ချထားပေးထားသော် လည်း လုံလောက်မှု မရှိသေး ကြောင်း ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ယာဉ်ထိန်းရဲတပ်ဖွဲ့မှူးရုံးက ထုတ်ပြန်ထားသည်။

ရန်ကုန်မြို့တွင်း မြို့နယ် များမှာ စီးပွားရေးဗဟိုချက် နေ ရာများဖြစ်နေခြင်းကြောင့် ယင်း နေရာစုဝေးလာရောက်ရသဖြင့် ရန်ကုန်မြို့ ယာဉ်ကြောကျပ် တည်းမှုကို ပိုမိုဖြစ်ပေါ်စေသည့် အကြောင်းတစ်ရပ် ဖြစ်သည်။

ထို့ကြောင့် စီးပွားရေးဇုန် မြို့သစ်များ ထပ်မံချဲ့ထွင်ရန် မဖြစ်မနေ လိုအပ်နေသည့်အတွက် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးက ဇုန်နေရာသုံးခုကို ရွေးချယ်ထားပြီး အကောင်အထည်ဖော်မည့် သတင်းတော့ ထွက်မလာသေးပေ။

ယာဉ်ကြောကျပ်တည်းမှုကို ရင်ဆိုင်ခံစားနေရသော်လည်း ရန်ကုန်မြို့ရှိ ယာဉ်အစီးရေနှင့် လမ်းအနေအထားမှာ မျှတသည့် အနေအထားရှိနေသေးပြီး ဆိပ် ကမ်းရောက်ကားများနှင့် အ ရောင်းပြခန်းရှိကားများ လမ်းမ ပေါ်ပိုမိုဝင်ရောက်လာပါက ဆိုး ရွားသည့်အခြေအနေတစ်ရပ်ကို ထပ်မံကြုံတွေ့လာရနိုင်ကြောင်း မထသ(ဗဟို)ဥက္ကဋ္ဌဦးလှအောင် က ခန့်မှန်းပြောကြားသည်။

ထိုသို့ ယာဉ်ကြောကျပ် တည်းမှုကြောင့် ရန်ကုန်မြို့တွင်း လုပ်ငန်းခွင်များတွင် ရုံးတက် ရောက်ချိန် နောက်ကျမှုများ ကြောင့် အလုပ်ရှင်နှင့် အလုပ် သမားကြား နားလည်မှု လွဲသော  ဖြစ်ရပ်များ ကြုံတွေ့လာကြရ သည်။

အထူးသဖြင့် ရုံးနောက်ကျ၍ လစာဖြတ်တောက်ခံရခြင်းက ဝန် ထမ်းများအတွက် ယခုနှစ်များအ တွင်း ပိုမိုကြုံတွေ့လာရသော ဖြစ် ရပ်တစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။

‘‘တစ်လကို သောင်းနဲ့ချီ ရုံး နောက်ကျလို့ လစာအဖြတ်ခံရ တာတွေ ရှိတယ်။ ငွေအဖြတ်မခံ ချင်ရင်တော့ ကိုယ်ပိုင်အချိန်ကို လျှော့ပြီး မနက်စောစောသာ  ထ သွားမှပဲ ရမယ်’’ဟု ကျောက်တံ တားမြို့နယ်ရှိ သင်္ဘောကုမ္ပဏီ တစ်ခုမှ ဝန်ထမ်းဒေါ်နီလာဆွေက ပြောသည်။‘‘ဒီနေ့ကတော့ ရုံးချိန် မီလောက်ပါတယ်။ ကိုယ့်လိုစော စော ထွက်တဲ့သူများတော့ နေရာ ရဖို့တော့ မလွယ်ဘူး’’ ဟု နံနက် ၆ နာရီ အလင်းပျပျအောက် ဘတ်စ်ကားမှတ်တိုင်တွင် ကား အလာစုဝေးစောင့်နေကြသူများ ကြား နာရီကိုကြည့်ရင်း ခပ်ဖွဖွ လေသံဖြင့် ၎င်းကပြောသည်။

Ref : 7daydaily